حاکمیت شرکتی در ایران به مجموعهای از قوانین، مقررات و دستورالعملها اطلاق میشود که به منظور بهبود شفافیت، مسئولیتپذیری و کارایی در اداره شرکتها وضع شدهاند. این قوانین و مقررات به طور عمده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ایران و سایر نهادهای نظارتی مرتبط تدوین و ابلاغ میشوند. هدف اصلی این قوانین، حفظ حقوق ذینفعان، کاهش ریسکهای مالی و عملیاتی، و افزایش اعتماد عمومی به بازار سرمایه است.
۱. قانون تجارت
۲. دستورالعملهای سازمان بورس و اوراق بهادار
۳. قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد
۴. دستورالعمل حاکمیت شرکتی
۵. قانون مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم
حاکمیت شرکتی و شفافیت مالی دو عنصر اساسی در بهبود عملکرد شرکتها و افزایش اعتماد سرمایهگذاران و سایر ذینفعان هستند. در سالهای اخیر، روندهای جدیدی در این زمینه به وجود آمده که هدف اصلی آنها افزایش شفافیت مالی و تقویت حاکمیت شرکتی است. این روندها شامل بهبود استانداردهای گزارشگری مالی، اعمال مقررات سختگیرانهتر در مورد افشای اطلاعات مالی و غیرمالی، و ایجاد نهادهای نظارتی قویتر است که وظیفه نظارت بر عملکرد شرکتها و تضمین رعایت قوانین و مقررات را دارند. به عنوان مثال، استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS) و الزامات مربوط به گزارشگری پایدار (ESG) از جمله ابزارهایی هستند که به افزایش شفافیت مالی کمک میکنند.
حاکمیت شرکتی موثر نیز نقش بسزایی در بهبود عملکرد شرکتها دارد. با تقویت ساختارهای حاکمیت شرکتی، شامل تشکیل هیئت مدیره مستقل، تدوین سیاستهای شفاف در زمینه مدیریت ریسک، و اعمال مکانیسمهای کنترل داخلی، شرکتها میتوانند به بهبود عملکرد مالی و عملیاتی خود دست یابند. این اقدامات نه تنها به افزایش اعتماد سرمایهگذاران و کاهش هزینههای سرمایه کمک میکند، بلکه میتواند منجر به کاهش فساد و سوءاستفادههای مالی نیز شود. بنابراین، توجه به حاکمیت شرکتی و شفافیت مالی نه تنها به نفع شرکتها بلکه به نفع کل اقتصاد و جامعه است.
فاطمه اندی
مشاور حقوقی