قراردادجوینت ونچر

قرارداد جوینت ونچر یا قرارداد سرمایه مشترک از پرکاربردترین قراردادهای حوزه بین الملل به شمار می رود. به طور کلی مهمترین شاخصه این قرارداد مشارکت افراد در سود و ضرر به میزان آورده شان است. کلمه جوینت از آمریکا توسعه پیدا کرده و در گذشته برای برخی اعمال حقوقی در دادگاه های آن کشور استفاده می شد..:
قرارداد جوینت ونچر چیست؟
قرارداد جوینت ونچر توسط افراد حقیقی و حقوقی در ایران با افراد حقیقی و حقوقی در خارج از کشور منعقد می شود. مولفه مهم در قرارداد جوینت ونچر این است که طرفین قرارداد باید به میزان آورده شان در سود و ضرر حاصله ناشی از قرداد شریک باشند و همچنین برای نائل آمدن به اهدافشان در راستای تحقق اهداف قرارداد گام بردارند. قواعد حاکم بر انعقاد قرارداد جوینت ونچر تا حد بسیاری مطابق اصل آزادی قراردادها پیش می رود مگر چند قاعده کلی و مهم که در ادامه این مطلب به آن ها اشاره می نماییم.
قواعد کلی و همگانی حاکم بر این قرارداد
قرارداد جوینت ونچر در هرجای جهان و توسط هر فردی منعقد شود یک اصول کلی بر آن حاکم خواهد شد که شاید متناسب با هر قرارداد با تغییراتی جزئی همراه باشد. این قواعد عبارتند از:
۱. تعیین میزان دقیق آورده های نقدی و غیرنقدی افراد شریک.
۲. نحوه مشارکت افراد در سود و زیان
۳. شرح وظایف افراد
۴. نحوه تبدیل آورده های غیر نقد
۵. مدت زمان قرارداد یا به عبارت بهتر مدت انقضا قرارداد
۶. نحوه تصمیم گیری در خصوص خروج یا اخراج یکی از اعضا از شرکت
۷. نحوه تصمیم گیری در خصوص ورود و پذیرش یک شریک در شرکت
شرایط قرارداد جوینت ونچر
پیوستن شریک جدید به قرارداد جوینت ونچر
در صورتی که فرد حقیقی یا حقوقی متقاضی پیوستن به یک قرارداد جوینت ونچر باشد بنیان گذاران پایه شرایط فرد و همچنین شرایط پیوستن عضو جدید در قرارداد را بررسی می کنند و در صورتیکه شرایط فرد با مفاد قرارداد تطبیق داشته باشد با پیوستن او موافقت می نمایند. اما رویه غالب در تنظیم قراردادهای جوینت ونچر به گونه ای است که عضو جدید پذیرفته نمی شود.
خروج یا اخراج از قرارداد
خروج از قرارداد جوینت ونچر و اخراج از قرارداد جوینت ونچر دو مقوله کاملا متفاوت از یکدیگرند. خروج از قرارداد جوینت ونچر کاملا به صورت ارادی توسط یکی از شرکا اتفاق می افتاد یعنی شریک درخواست خروج از قرارداد جوینت ونچر را به باقی شرکا ارائه می دهد و شرکا مطابق با مفاد قرارداد و اساسنامه برای این درخواست تصمیم گیری می کنند. آن ها می توانند در ابتدای تنظیم قرارداد، خروج از قرارداد جوینت ونچر را برای مدتی ممنوع و غیر ممکن سازند و یا درصورتیکه خروج از قرارداد باعث زیان شرکا شود مثلا باعث ورشکستگی یا اختلال در اهداف شود برای مدتی با درخواست خروج آن شریک مخالفت نمایند.
اخراج از قرارداد جوینت ونچر به صورت غیر ارادی رخ می دهد یعنی امکان دارد که شریک اخراج شده متخلف بوده یا براساس قوه قاهره از شرکت خارج شود.
ویژگی های قرارداد جوینت ونچر
قراردادهای بین المللی هر کدام ویژگی های منحصر به فردی دارند و قرارداد جوینت ونچر نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای اطلاع از ویژگی های قرارداد جوینت ونچر به مواردی که در ادامه آمده است توجه نمایید.
۱. استقلال شخصیت افراد از شخصیت حقوقی منطبق بر قرارداد جوینت ونچر
۲. تقسیم سود و زیان به میزان آورده های طرفین
۳. مشارکت در تصمیم گیری و لزوم هماهنگی با اعضا
۴. امکان تعیین مدت زمان نامحدود برای قراداد جوینت ونچر
۵. شرط عدم امکان رقابت با قرارداد جوینت ونچر و اخراج متخلف از این امر
۶. وکالت متقابل: وکالت متقابل یعنی تمامی طرفین اختیار معامله برای رسیدن به اهداف قرارداد جوینت ونچر را دارند و همه در این معامله مسئول هستند.
قرارداد جوینت ونچر چه مزایایی دارد؟
قرارداد جوینت ونچر مزایای بسیاری دارد یکی از این مزیت ها این است که طرفین هر کدام به میزان توانایی خود آورده نقد و یا غیرنقد می آورند پس هرکس برای مشارکت نیاز به سرمایه اولیه زیادی ندارد. مزیت دیگر قرارداد جوینت ونچر سرعت دستیابی به اهداف است که با توجه به مشارکت بالا امکان دسترسی به اهداف سرعت می یابد. ریسک مشارکت در قراردادهای جوینت ونچر بسیار پایین است به همین دلیل افراد زیادی جذب این نوع از قرارداد بین المللی می شوند.
پایان قرارداد جوینت ونچر
قرارداد جوینت ونچر نیز مانند دیگر قراردادهای بین المللی با راه های مختلفی پایان می یابد. این راه ها بعضا برای همه قراردادها یکسان و برای برخی دیگر متناسب با شرایط حاکم بر قراردادها است. این روش ها عبارتند از:
۱. اتمام یک جانبه قرارداد: این نوع از پایان زمانی رخ می دهد که یکی از شرکا که بیشترین سرمایه و آورده را داشته تصمیم بر خروج می گیرد و پس از آن باقی شرکا در حیطه قرارداد امکان نائل شدن به اهداف را ندارند پس تصمیم بر پایان مشارکت می گیرند.
۲. انقضا مدت اعتبار قرارداد: همانطور که پیش از این گفتیم برای قرارداد جوینت ونچر می توان مدت تعیین کرد درصورتیکه این مدت پایان یابد قرارداد خود به خود منفسخ می شود.
۳. رسیدن به اهداف: در انعقاد قرارداد جوینت ونچر اهدافی پیش بینی شده است که همه نیروی طرفین برای رسیدن به این اهداف است. درصورتیکه طرفین به اهداف دست یابند قرارداد خود به خود منفسخ می شود.
۴.تصمیم شرکا: تصمیم گیری شرکا می تواند یکی دیگر از موارد منجر به انحلال قرارداد شود یعنی طرفین به دلایل خاصی تصمیم بگیرند که به قرارداد پایان دهند.
۵. فوت یا انحلال یکی از طرفین: درصورت فوت یا انحلال یکی از طرفین تحت شرایط خاصی قرارداد جوینت ونچر پایان می یابد.
۶. تصمیم محاکم حل اختلاف: درصورت وجود مشکل میان شرکا با یکدیگر و یا با شخص ثالث طرفین دعوای خود را نزد محاکم حل اختلاف می برند و امکان دارد مرجع حل اختلاف حکم به انحلال یا پایان قرارداد دهد.
تقسیم دارایی بعد از اتمام قرارداد جوینت ونچر
پیش از این گفتیم که طرفین قرارداد جوینت ونچر به میزان توانایی خود آورده نقد و غیرنقد می آورند. پس از اتمام قرارداد باید برای تقسیم این دارایی تصمیم گیری شود. افراد به میزان آورده خود در دارایی قرارداد جوینت ونچر شریک می شوند. درخصوص آورده های نقد، افراد شریک می توانند توافق کنند و با قیمت مناسبی این آورده ها به فروش برسند و حتی می توانند برای مالکین قبلی این آورده ها حق تقدم خرید قائل شوند.

دفتر حقوقی دکتر فرهنگ پور
۰۲۱۹۱۶۹۳۳۱۹